ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Tο τσάι του βουνού καλλιεργείται στους πρόποδες του Τόμαρου. Ο Τόμαρος αποτελεί τη νότια απόληξη μιας οροσειράς που ξεκινά από τα ελληνο-αλβανικά σύνορα και κινείται με κατεύθυνση από ΒΔ προς ΝΑ, δεσπόζοντας σχεδόν νότια τα Ιωάννινα.

Η καλλιέργειά του άρχισε πριν τέσσερα περίπου χρόνια και είναι η κύρια καλλιέργεια μας. Πριν την καλλιέργειά του μαζεύαμε το τσάι από τα αυτοφυή φυτά για δική μας χρήση. Στις αρχές του καλοκαιριού και όταν το τσάι βρισκόταν σε πλήρη ανθοφορία η περιοχή απελευθερώνονταν και οι κάτοικοι του χωριού μπορούσαν να το συλλέξουν για δική τους χρήση.

Με το πέρασμα των χρόνων έγινε συνειδητό πως αυτός ο τρόπος συλλογής ήταν πολύ κουραστικός, η ποιότητα ήταν άμεση εξαρτώμενη από τις καιρικές συνθήκες και η ποσότητα πολλές φορές δεν επαρκούσε για τις ανάγκες. Έτσι λοιπόν γίνεται προσπάθεια καλλιέργειας.

Χρησιμοποιούνται κτήματα που βρίσκονται στην ζώνη που αυτοφυεί ο σιδερίτης. Φυτά μεταφυτεύονται στα κτήματα και γίνονται τα πρώτα βήματα για την καλλιέργειά του.

Σήμερα τέσσερα χρόνια αργότερα έχουν αποκωδικοποιηθεί κάποια απο τα μυστικά της καλλιέργειάς του και πλέον είναι δυνατή σύμφωνα με τα πρότυπα της Βιολογικής καλλιέργειας.

ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΉΣ ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑΣ

Το κτήμα που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για καλλιέργεια τσαγιού θα πρέπει στις αρχές του καλοκαιριού να οργωθεί με βαθιά άροση, ώστε το κάμα του καλοκαιριού να το κάνει κατάλληλο για τη μεταφύτευση. Στις αρχές του φθινοπώρου και με τις πρώτες βροχές γίνεται ένα φρεσκάρισμα του εδάφους για να σπάσουν οι μπλάνες, κομμάτια εδάφους που δεν έχουν διασπασθεί στο διάστημα του καλοκαιριού. Φροντίζουμε να πέρνουμε φυτά με βιολογική πιστοποίηση γιατί έχουμε δει μεγάλη διαφορα στην ανάπτυξη τους αλλά και στα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Οι κλώνοι αυτοί μεταφυτεύονται σε απόσταση σαράντα με πενήντα περίπου εκατοστών ο ένας με τον άλλον.

Εάν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές οι κλώνοι ριζώνουν και την άνοιξη έχουν τη μορφή ενός νέου φυτού. Τα νέα αυτά φυτά όπως είναι φυσικό δεν είναι σε παραγωγική ηλικία κατά το πρώτο καλοκαίρι. Θα πρέπει να γίνεi δύο ετών, να αναπτυχθεί ως φυτό και ύστερα να παράγει ανθικά στελέχη για συγκομιδή.

ΣΚΑΛΙΣΜΑ – ΒΟΤΑΝΙΣΜΑ

Όπως αναφέραμε παραπάνω τα νέα φυτά πρέπει να γίνου δύο ετών για να δώσουν παραγωγή. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα χρειάζεται συνεχή φροντίδα από τον καλλιεργητή. Ο κύριος εχθρός είναι τα αγριόχορτα που φυτρώνουν ανάμεσα τους και που προσπαθούν να εξαπλωθούν. Το μόνο όπλο του καλλιεργητή και ειδικά του βιολογικού είναι το σκάλισμα το ξερίζωμα δηλαδή των αγριόχορτων (ζιζανίων) με τη χρήση γεωργικών εργαλείων όπως σκαλιστήρι, τσάπα και το βοτάνισμα την απομάκρυνση δηλαδή των ζιζανίων με τα χέρια, όταν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα παραπάνω εργαλεία πχ. στην περίοδο πλήρης ανθοφορίας, που υπάρχει κίνδυνος να καταστραφούν ανθικά στελέχη.

Το σκάλισμα γίνεται μία φορά το φθινόπωρο και μία φορά την άνοιξη. Εάν όμως ο καιρός είναι βροχερός τότε χρειάζεται τρίτο και τέταρτο σκάλισμα. Το βοτάνισμα γίνεται μία φορά το χρόνο, συνήθως πριν τη συγκομιδή.

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ – ΚΟΨΙΜΟ ΤΣΑΓΙΟΥ

Στις αρχές του καλοκαιριού και όταν τα φυτά είναι σε πλήρη ανθοφορία αρχίζει η συγκομιδή. Πρέπει να είμαστε στο κτήμα πριν την ανατολή του ηλίου. Η συγκομιδή γίνεται με το δρεπάνι. Κόβονται με προσοχή τα ανθικά στελέχη του τσαγιού. Η ανθοφορία διαρκεί για λίγο χρονικό διάστημα περίπου 15 ημέρες. Για να επιτευχθεί καλή ποιότητα θα πρέπει η συγκομιδή να γίνει μέσα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι η εργασία μας είναι πολύ σκληρή, επώδυνη και πολύωρη.

Τα κομμένα στελέχη μαζεύονται σε μικρές αγκαλιές και στη συνέχεια δένονται σε δεμάτια μέσα σε πανί εδαφοκάλυψης.

ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ

Τα κομμένα στελέχη πρέπει να απλωθούν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο που προστατεύετε από τις ακτίνες του ήλιου αλλά και απο την υγρασία καθώς πρέπει να αερίζεται καλά και με επάρκεια ή να δεθούν σε ματσάκια ανά δύο.

Συγχρόνως γίνεται η απομάκρυνση των ξένων στοιχείων που έχουν απομείνει από το σκάλισμα και το βοτάνισμα. Είναι μια εργασία χρονοβόρα και πολύωρη, Τα ματσάκια θα πρέπει όσο ακόμα τα κομμένα στελέχη είναι φρέσκα να τοποθετηθούν σε κατάλληλα υπόστεγα για αποξήρανση, Η αποξήρανση διαρκεί για περίπου οκτώ ημέρες και είναι ανάλογη με τις καιρικές συνθήκες, αφού δεν χρησιμοποιούνται τεχνικά μέσα.

Τα αποξηραμένα στελέχη μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα άνω των δύο ετών, εάν προστατευτούν από την υγρασία. Η όλη διαδικασία γίνεται με φυσικό τρόπο και χωρίς χρήση ουσιών για την συντήρησή τους. Είναι το πλεονέκτημα του έναντι του μαύρου τσαγιού που πολλές από τις ιδιότητές του οφείλονται στην επεξεργασία του.